Dış dünyayı algılamamızdaki en önemli araçlardan biri olan işitme duyumuzda bazen doğuştan, bazen ise sonradan oluşan rahatsızlıklar nedeniyle sorunlar yaşanabiliyor. Özellikle gelişimin en hızlı olduğu çocukluk döneminde, işitmeye dair bir sorunun varlığı, çocuğun sosyal yaşantısını ve öğrenme yetisini olumsuz etkilemektedir.
İşitme kaybı; sorunun kaynağına göre ilaç, işitme cihazı ve ameliyat ile tedavi edilebilir.
İşitme kaybının sebepleri nelerdir?
İşitme kaybına neden olan birçok farklı sebep vardır. İşitme kayıplarının şiddeti, hafiften kalıcıya doğru değişmektedir. Bazı işitme sorunları muayene ile teşhis edilirken, bazıları için çok sayıda test gerekebilir.
İşitme kayıpları genel olarak 3’e ayrılır:
Dış ve orta kulakla ilgili hastalıklardan kaynaklanan iletim tipi işitme kaybı
İç kulak, işitme siniri ve beyinle ilgili hastalıklardan kaynaklanan sensörinöral (alım tipi) işitme kaybı
İşitme yollarının birden fazla bölgesinde hasar bulunmasından kaynaklanan mikst (karışık) işitme kaybı
Kulağın bölümlerine göre işitme kaybı nedenleri şunlardır:
Dış Kulak: Dış kulakta bulunan kulak kiri, yabancı cisim, kulak kepçesi yokluğu ya da doğuştan şekil bozukluğu, dış kulak yolunun doğuştan kapalı olması ya da kulak şeklinde bozukluk, dış kulak iltihabı ya da tümör
Orta Kulak: Orta kulakta iltihap, basınç düşüklüğü, orta kulak kireçlenmesi, orta kulakta yer alan tümörler, yırtılmış ya da delinmiş kulak zarı
İç Kulak: Yaşlılığa, yüksek gürültüye maruz kalmaya bağlı olarak kokleadaki işitme sinirleri zarar görebilir. Kalıtım, kişiyi bu değişikliklere daha yatkın hale getirebilir. Bu tür bir işitme kaybı, kalıcı işitme kaybı olarak da bilinir. Ayrıca iç kulak iltihabı, Meniere, işitme sinirinde bulunan tümörler de işitme kaybına neden olabilir
İşitme kaybına neden olan risk faktörleri nelerdir?
Yaş: Seslere uzun süre maruz kalmak, işitme sinirlerini yıpratır. Bu durum da işitme kaybı riskini artırır.
Genetik Miras: Genetik yatkınlığınız işitme kaybı yaşama olasılığınızı artırır.
Meslek: Gürültülü ortamlarda (fabrika, inşaat alanı gibi) çalışan kişiler, yüksek sese uzun sure maruz kaldıkları için işitme sorunlarıyla karşılaşabilirler.
Bazı İlaçlar: Antibiyotikler ve kemoterapide kullanılan bazı ilaçlar, iç kulakta hasar yaratabilir. Aşırı dozda alınan aspirin, ağrı kesici, diüretik gibi ilaçlar, kulak çınlaması ya da işitme kaybı gibi geçici olarak yaşanan işitme sorunlarına neden olabilir.
Bazı Hastalıklar: Yüksek ateş görülen menenjit gibi hastalıklar, kokleayı zedeleyerek işitme kaybına neden olabilir.
İşitme kaybının belirtileri nelerdir?
İşitme kaybının belirtileri nelerdir?
İşitme kaybının belirtileri her zaman çok belirgin olmadığı için kişiler genelde bu sorunu göz ardı etme eğilimindedirler. Bu nedenle birçok kişi işitme kaybı ilerlemeden doktora gitmez. Oysaki sorun ne kadar önce tespit ve tedavi edilirse, daha ileri derecelere varacak işitme kayıpları o kadar erken önlenebilir ve kişiye doğru tedavi uygulanabilir.
İşitme kaybının belirti ve bulguları şunlardır:
Konuşma ve diğer seslerin algılanmasında zorlanma,
Özellikle gürültülü ve kalabalık mekânlarda arka plandaki sesleri, kelimeleri algılayamama,
Karşıdaki kişilerin yavaş, net ve yüksek sesle konuşmasını isteme,
Televizyon veya radyonun sesini açma ihtiyacı,
Konuşmaktan ve bazı sosyal ortamlardan kaçınmaya başlamak
İşitme kaybı tanısı nasıl konur?
İşitme kaybı tanısı nasıl konur?
İşitme kaybı sebebini belirlemek için KBB uzmanı ilk olarak kulağı muayene edecek ve dış kulak ya da zarda problem olup olmadığına bakacaktır. Kulak zarının görünümünden orta kulağın nasıl bir durumda olduğu anlaşılacaktır. Eğer bu muayenede bir sorun görülmezse, işitme kaybının iç kulaktan kaynaklandığı düşünülür ve odyometri başta olmak üzere birçok test yapılır.
Odyometri, yani işitme ölçümünde, işitme kaybının tipi, derecesi ve frekansı belirlenir. Orta kulak basıncını ölçmek için timpanometri, kulak kemikçiklerindeki kireçlenmeyi ölçümlemek için stapes refleksi, özellikle iç kulakla ilgili işitme kaybının nedenini belirlemek için bilgisayarlı tomografi (CT) veya (MR) testi gerekebilir.
İşitme sorunları nasıl tedavi edilir?
İşitme sorunları nasıl tedavi edilir?
İşitme sorunlarının tedavisi, sorunun nedenine ve şiddetine göre değişmektedir. Tedavi seçenekleri şöyledir:
Kulak Kirini Temizletmek: Kulak kirinin birikimiyle oluşan kulak tıkanması, tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır. Doktorunuz tedavi için kulak kirini yumuşatarak çıkarabilir.
İşitme Cihazları: İşitme kaybı, iç kulakta oluşan hasar nedeniyle meydana geldiyse işitme cihazları sesleri daha güçlü ve kolay şekilde duymayı sağlayabilir. İşitme cihazlarının yapısı kişinin ihtiyacına göre değişir. Doktorunuz, durumunuza göre bir cihaz tavsiye edecektir. Daha detaylı bilgiyi işitme cihazları bölümümüzde bulabilirsiniz.
Koklear İmplant: Koklear İmplant, iç kulakta meydana gelen sorunları gidermeye yarayan tıbbi bir cihazdır. İşitme cihazları, sesin şiddetini yükseltirken; koklerar implant, beyne ses sinyallerini göndermede problem yaşayan kokleanın görevlerini yerine getirir. Koklear implant, sesleri kodlanmış elektriksel uyarımlara dönüştürür. Bu uyarımlar, işitme sinirini uyarır ve beyin tarafından ses olarak algılanır. Daha detaylı bilgiyi Koklear İmplant bölümümüzde bulabilirsiniz.
İşitme kaybının kişide yarattığı psikolojik etkiler nelerdir?
İşitme kaybının, kişilerin yaşam kalitesi üzerinde önemli etkisi vardır. Örneğin işitme kaybı olan yaşlı yetişkinlerde sıkça görülen sorunlar şunlardır:
Depresyon
Kaygı
Duyamadığı için başkalarının kendisine kızgın olduğu düşüncesi. Bu düşünceler, kişinin hem sosyal, hem de iş yaşamını olumsuz etkiler.